Gajenje bijelog luka iz vazdušnih lukovica

Bijeli luk je povrtarska kultura koja se gaji u svakoj bašti, a može biti jesenji i proljetni. Jesenji bijeli luk ima krupnije glavice i može da se sadi u jesen i proljeće. Njegove glavice se mogu čuvati kraći vremenski period. Proljetni bijeli luk ima sitnije glavice, sadi se samo u proljeće, dozrijeva kasnije i može se čuvati duži vremenski period.

Varijeteti jesenjeg bijelog luka veoma često formiraju vazdušne lukovice. Daljim razmnožavanjem vazdušnih lukovica dobijam nakon dvije godine luk koji je bolji sadni materijal otporniji na prouzrokovače biljnih bolesti i štetočine. Zbog toga je dobro svake 3 do 5 godina obnoviti svoj bijeli luk iz vazdušnih lukovica.

Mladi pupoljci bijelog luka predstavljaju veoma ukusno namirnicu koja se koristi u gastronomiji kao varivo, za roštilj, pohovani ili se kisele kao zimnica.

Bijeli luk je spreman za vađenje kada dođe do pucanja ovojnice vazdušne lukovice.

Vazdušne lukovice možemo sakupiti i prosušiti na sjenovitom, promajnom mjestu. Da bi se vazdušne lukovice očuvale do proljeća čuvati ih na tamnom i suvom mjestu na temperaturi od 16 do 20°C. Dva mjeseca prije sadnje ( kraj februara) premjestiti ih u frižider ili na neko drugo mjesto gdje je temperatura od 0 do 4°C. Ovaj period jarovizacije omogućiće dozrijevanje i potaknuti klijanje. Sjetva pojedinačnih lučica iz vazdušne lukovice se obavlja na dubinu od 3 do 4cm ( na lakšim zemljitima sije se pliće, a na težim dublje ), međuredni razmak 15cm i razmak u redu od 3cm. Sjetva može da se obavlja i tokom jeseni, što je najčešći slučaj.

Prilikom sadnje paziti na plodored, jer uzastopna sadnja doprinosi akumulaciji štetočina i prouzrokovača bolesti. Treba izbjegavati parcele (gredice) gdje su gajeni bijeli ili crveni luk, krastavac, a prednost dati parcelama gdje su gajeni paradajz, grašak, rani kupus. Na isto mjesto gdje su gajeni lukovi  bijeli luk se može posaditi nakon 4 do 5 godina.

U prvoj godini raviće se male, okrugle glavice. Ove glavice zbog svog blagog okusa su veoma cijenjene u gastronomiji.

Sjetvom ovih glavica razviće se glavica sa režnjevima ( češnjevima) bijelog luka.

Ovakvo razmnožavanje bijelog luka ima niz prednosti:

• ·         u vazdušnoj lukovici ima mnogo više vazdušnih glavičica nego češnjeva u glavici bijelog luka i to je odličan način da se za 2 godine formira veća količina vlastitog sjetvenog materijala,
• ·         u vazdušnim lukovicama nema nematoda, jer nematode prodiru u češnjeve ali ne i u vazdušne lukovice,
• ·         ovakvim razmnožavanje obnavlja se i poboljšava sadni materijal.

Količina glavičica iz vazdušnih lukovica  potrebna da se zasije 1m² zavisi od krupnoće.  Sitnijih vazdušnih glavičica potrebno je 30 do 40g/m², krupnijih 70 do 80m².